1929: start van een wereldwijde economische crisis, maar ook het jaar dat de pas afgestudeerde (binnenhuis)architect Pol Stas in zijn geboortestad het Katholiek Vlaamsch Toneel (KVT) sticht. Hij heeft ervaring met het patronaatstoneel, maar is vanaf het begin een vernieuwer. In 1930 behaalt zijn vooruitstrevende jonge bende een tweede prijs in de provinciale wedstrijd en in 1934 opnieuw een tweede prijs, ditmaal in een toneelwedstrijd van het Davidsfonds. Dat jaar gaat het KVT pas echt driest tekeer door de stap naar gemengd toneel te zetten. Kerkelijke autoriteiten fulmineren vanaf de preekstoel tegen de vier jongedames die het hebben aangedurfd om de bühne te bestijgen, waarop de vier – volgens dé anekdote uit de geschiedenis van de vereniging – prompt de kerk verlaten. Een duidelijke keuze voor hun passie: het theater! Niet dat Stas – die reputatie van ‘katholieke communist’ heel zijn leven lang trots zal dragen – van zijn principes afstapt. Onder zijn leiding overleeft de groep WO II en eind jaren ‘40 kan ze rekenen op steeds meer publiek. In de jaren ’50 is er groeiende concurrentie van de televisie, maar de theatergroep slaat terug met kwalitatief en modern toneel. Voorzitter Pol Stas – die zowel op Limburgs als Vlaams niveau bestuursfuncties bekleedt en nog zovele andere engagementen telt – ruimt baan voor nieuwe regisseurs, die het gezelschap mee naar een hoger niveau tillen. Intussen is er de aanhoudende queeste naar een geschikte theaterzaal om het vernieuwende oeuvre in de beste omstandigheden te brengen. Volksaard In 1970 krijgt het gezelschap eindelijk een vaste stek in het Truiense Cultureel Centrum De Bogaard, met een bijna verdrievoudiging van de abonnementscijfers als beloning. Als Pol Stas in 1992 overlijdt, neemt Renaat Everaerts de voorzittersfunctie over. De geest en de kwaliteit blijft. Een nieuwe generatie acteurs en regisseurs is aangetreden en in die jaren ’90 volgt na een stoet Limburgse onderscheidingen de ultieme bekroning: beste groep van Limburg en laureaat van het Koninklijk Land- juweel met de productie ‘Eurydice’ van Jean Anouilh, in een regie van huisregisseur Paul De Rideaux (1995). Het gezelschap blijft sindsdien schitteren: in het seizoen 19961997 bevestigt het zijn reputatie in de categorie ‘uitmuntendheid’ van de provinciale toneelwedstrijd, een categorie waar het tot en met vandaag niet weg te slaan is. Succesrecept: kwaliteitsvol, hoogstaand, gevarieerd amateurtoneel, maar geen amateurisme. Qua repertoire een mix van klassiek, modern, ernstig en humoristisch repertoiretoneel, doorheen de jaren gecombineerd met opvoeringen in stoeten en half historische spektakelstukken over de plaatselijke volksbuurten en -figuren. Een queeste naar kwaliteit Ze zijn niet talrijk, de Limburgse cultuurmensen van wie de naam vereeuwigd is in de vereniging die zij gesticht hebben. Truienaar Paul ‘Pol’ Stas (1907-1992) is een uitzondering. De creatieve duizendpoot en geboren organisator – poppenkastspeler, turner, boetseerder, scout, KAJ’er, (binnenhuis)architect, middenstander, politicus – is bovenal een toneelmens die durft vernieuwen. De theatergroep die hij in 1929 sticht, houdt zijn principes nog steeds hoog: kwalitatief toneel met mensen uit eigen buurt! THEATERGROEP POL STAS ERFGOEDHASPENGOUW.BE 70
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=