12A 8 ERFGOEDKRANT HASPENGOUW I APRIL 2024 HASPENGOUW MET DE STEUN VAN Het Haspengouws kerkenlandschap is in beweging. Steeds minder mensen begeven zich naar de kerk. Dat zorgt ervoor dat veel gemeente- en kerkbesturen sinds enkele jaren op zoek gaan naar nieuwe of aanvullende bestemmingen voor deze bijzonder waardevolle gebouwen. Vanaf 2025 moet iedere gemeente een gevalideerd kerkenbeleidsplan hebben. Het vormt de basis voor een interessante zoektocht naar nieuwe invullingen. De Vlaamse ministers Matthias Diependaele (Erfgoed) en Bart Somers (Binnenlands Bestuur) werkten samen met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en PARCUM, het expertisecentrum voor religieuze kunst en cultuur, een plan uit dat gemeente- en kerkbesturen ondersteunt in hun zoektocht. Dit resulteerde in het Platform Toekomst Parochiekerken, een leidraad in advies en begeleiding omtrent kwalitatieve nieuwe invullingen van kerkgebouwen. De gemeente Gingelom heeft PARCUM onder de arm genomen om samen met het centraal kerkbestuur, de kerkfabrieken, het team van de pastorale eenheid en de inwoners van Gingelom te werken aan een geactualiseerd kerkenbeleidsplan. Erfgoed Haspengouw werd ingeschakeld om zich te ontfermen over het aanvullen of opstellen van erfgoedinventarissen voor het roerend erfgoed van de tien parochiekerken. Een traject dat in een stroomversnelling kwam naar aanleiding van het kerkenbeleidsplan. In de periode 2014-2021 werden de kerkinventarissen van Jeuk, Montenaken, Vorsen en Kortijs al door Erfgoed Haspengouw onder de loep genomen. Voor Kortijs werd eveneens een uitgebreid waarderingstraject doorlopen. Voor de hele inboedel zocht de erfgoedcel samen met de kerkfabriek naar de juiste oplossingen. Liturgische objecten kregen hun plaats in verschillende kerken binnen Haspengouw. Eén pateen bleek, dankzij informatie die naar bovenkwam door het uitgebreide onderzoek van de werkgroep en externe experten tijdens de waardering, zo uitzonderlijk dat ze verhuisde naar de schatkamer van de O.L.V.-kerk van Sint-Truiden. Voor het nemen van gedragen beslissingen binnen het toekomstperspectief van religieus erfgoed is het belangrijk een nauwkeurige erfgoedinventaris als basis te hebben. In de kerkdorpen Boekhout, Borlo, Buvingen-Muizen, de centrumkerk SintPieter, Niel-bij-Sint-Truiden en MielenBoven-Aalst werd een inventarisatietraject opgestart tussen oktober 2023 en februari 2024. Gelijkaardige trajecten rond kerkenbeleidsplannen zullen de komende periode 2024-2026 aangevat worden in o.a. Heers en Bilzen, in samenwerking met de lokale besturen , kerkfabrieken en vrijwilligers. In Kortessem werken drie actieve verenigingen aan een fijn project waarin cultureel erfgoed centraal staat. Wat hen bindt is, dat ze dit met steun van Erfgoed Haspengouw doen. Heemkundige Kring Kortessem kijkt in het najaar terug op 25 jaar lokale heemkundige werking. In de jubileumtentoonstelling staan niet alleen de eigen activiteiten van de kring in het verleden in de kijker maar wordt er ook gekeken naar de fusieperiode 1977-2024. Hoe verliep het dagelijks leven in deelgemeenten en kerkdorpen Guigoven, Kortessem, Vliermaal, Vliermaalroot, Wintershoven en Zammelen vóór de fusie en hoe zijn ze naar elkaar gegroeid? Ook een blik op het bloeiende verenigingsleven vroeger en nu ontbreekt niet. Voorzitter Jos Punie: ‘We organiseren voorafgaand aan de tentoonstelling twee collectiedagen waarop we documenten en foto’s digitaliseren en voorwerpen fotograferen die mensen vooral van vóór de fusie bezitten. Ik doe een warme oproep aan de mensen van Kortessem om op 31 mei en 1 juni langs te komen.’ Met deze expo wil Heemkundige Kring Kortessem niet alleen de eigen bewoners en de schoolgaande jeugd warm maken voor de rijke lokale geschiedenis, maar ook de Hasselaren kennis laten maken met de dorpen die vanaf 2025 deel uitmaken van hun stad. Dialectkoor Bizou was een graag geziene partner op de voorstellingen van REPRISE in augustus 2023. De ludieke teksten in sappig ‘Kotsoves’ op gekende melodieën waren telkenmale een voltreffer. Dit grijpt Bizou aan om dit jaar werk te maken van het digitaliseren van diverse manuscripten in privébezit waarin teksten in het ‘Kotsoves’ dialect zijn opgenomen. Ze werken hiervoor samen met vrijwilligers die voldoende notenleer kennen en de software beheersen. Daarna is het de bedoeling om een dialectliederenbundel uit te geven en hun repertoire uit te breiden. Het religieuze erfgoed van Kortessem staat centraal in de aanvraag van Fotogroep Kortessem. Samen met de kerkfabrieken maken ze een selectie van diverse ‘fotowaardige’ objecten en brengen ze het kerkgebouw en de omgeving in beeld, met aandacht voor graven en glasramen. Zo maakt de Fotogroep een bijzondere foto- inventaris op van de zes kerken in Kortessem. De expo volgt in het najaar. Kerkenbeleidsplan Gingelom Kortweg KBP Met steun van Erfgoed Haspengouw in Kortessem GINGELOM KORTESSEM Jos Punie Het subsidiereglement van Erfgoed Haspengouw is al sinds de start een onmisbaar gegeven in de erfgoed- werking. De voorbije elf jaar is er al meer dan 520 000 EUR aan 337 verschillende erfgoedinitiatieven uitgedeeld! Tentoonstellingen, brochures en publicaties, conservatie en restauratie zijn ‘de klassiekers’ onder de aanvragen. Projecten rond WO I en WO II waren en zijn nog altijd populair. Maar ook voor het borgen van immaterieel erfgoed en digitalisering is er steeds meer aandacht. Het reglement en het aanvraag- formulier zijn bewust laagdrempelig om zoveel mogelijk verenigingen te bereiken. Begeleiding op maat en ondersteuning bij de samenstelling van het dossier zijn een extra service. Het reglement voorziet twee indienrondes: 1 februari en 1 oktober. De externe jury is streng maar rechtvaardig. Ze waakt erover dat voldoende (duurzame) erfgoedwerking in elk project aanwezig is en neemt de begroting grondig onder de loep vooraleer de aanvraag goed te keuren. Nieuw in het subsidiereglement! Vanaf 2024 zijn er een paar nieuwigheden in het reglement. De subsidiepot is opgetrokken naar 50 000 EUR en per dossier mag tot 2 000 EUR worden aangevraagd. Het erfgoedinitiatief mag vanaf nu ook inzetten op het versterken van de digitale maturiteit van de vereniging. Dit opent natuurlijk de deuren voor meer kwali- tatieve digitale werking in de vereniging. In het reglement vind je duidelijk terug wat in aanmerking komt voor financiële ondersteuning. 12B
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=