Erfgoedkrant

4 ERFGOEDKRANT HASPENGOUW I APRIL 2024 Welke uitdagingen brengt 2024 voor de doorsnee erfgoedvereniging? Klassiek: leden en vrijwilligers vinden en houden, verjongen, bijbenen in een snel veranderende digitale wereld, de werking financieren… In sommige gemeenten geeft een nakende fusie extra uitdagingen en kansen. Zo ook in Bilzen en Hoeselt. Jouw erfgoedkrant bracht een aantal enthousiastelingen van de plaatselijke heem- en geschiedkundige kringen samen. En wat blijkt? Ze willen graag nauwer samenwerken als ze maar hun eigenheid kunnen bewaren. En ze beginnen alvast te schrijven aan een memorandum voor het toekomstige gemeentebestuur. Dwarsverbanden leggen Corné Bijnens: ‘We zijn vooral bezig met het neerschrijven en archiveren van genealogie en oorlogsverhalen over Mopertingen tijdens WO I en II. Dat bewaren we bij mij thuis omdat we geen eigen lokaal hebben. Alle leden werken nog, er is dus ook geen tijd voor een eigen website of facebook. We vragen dus niet liever dan materiële ondersteuning vanwege de gemeente en dan samenwerking met andere kringen. We vinden GOGRI* een inspirerend voorbeeld.’ Katrien Bruggeman: ‘’Lin in het groen’ is heel actief, maar Martenslinde is een klein Gewenst: nauw contact Heemkringen uit Bilzen en Hoeselt overleggen BILZEN en HOESELT V.l.n.r. Frans Maurissen (Heemkundekring Bilisium), Ivo Hensen (Heemkundekring Rosmeer), Corné Bijnens (Heemkundekring Mopertingen), Johan Deville (Heemkring Landrada), Maike Meijers (Historisch Studiecentrum Alden Biesen, HiSAB), Marc Gonnissen en Chantal Swerts (Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep, HGSG), Katrien Bruggeman (Lin in het groen) KOENRAAD NIJSSEN Op een woensdagnamiddag verzamelden de vertegenwoordigers van zeven heem- en geschiedkundige kringen in Bilzen en Hoeselt. Eerste opmerking: ‘Goed dat we mekaar eens ontmoeten!’, want niet iedereen blijkt mekaar al persoonlijk te kennen. Tweede opmerking: niet elke bekende vereniging uit beide gemeenten is aanwezig, maar de deur staat wijd open om de vergadering een volgende keer te vervoegen. Het gesprek start met een verkenningsronde. Er bestaan grote verschillen: kringen uit (naar eigen zeggen) ‘kleinere dorpen’ als Martenslinde en Mopertingen of een stad(je) als Bilzen; een koepelorganisatie als de Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep (HGSG); een deelgemeente met een erg rijk ver verleden als Rosmeer; een vereniging als HiSAB die inzoomt op de geschiedenis van de Duitse Orde in de regio, maar ook inzet op de lokale verankering; kringen als Bilisium en Landrada die, ondanks alles, nog steeds een eigen blad uitbrengen; heemkunde Mopertingen is een jonkie dat in 2018 gestart is, terwijl Bilisium straks zestig jaar op de teller heeft. dorp met een kleine heemkring. Voordeel: je kan dat verhaal extrapoleren naar andere dorpsgemeenschappen. Ik ben eveneens lid geworden van Bilisium om meer een helikopterview te krijgen. Ik wil graag meer samenwerking: door bij de buren te kijken, kan je dwarsverbanden leggen.’ Johan Deville: ‘Bij Heemkring Landrada zijn we momenteel druk bezig met het archiveren van al het materiaal dat doorheen de jaren verzameld is. Bovendien organiseren we op Erfgoeddag de expo ‘Thuiskomen’. We hebben veel voorwerpen in ons bezit, maar we moeten selecteren. We trachten de website up-to-date te houden en in ons blad ‘Tesi Samanunga’ proberen we de gulden middenweg te bewandelen tussen historisch correct en begrijpelijk voor het brede publiek. Volgens mij wordt er al goed samengewerkt tussen verschillende kringen.’ Troeven Chantal Swerts en Marc Gonnissen: ‘HGSG heeft een hele groei doorgemaakt sinds de start in 1972. We hebben geen blad meer, maar beheren heel wat archieven. We proberen telkens activiteiten te organiseren naar aanleiding van Erfgoeddag en Open Monumentendag en werken dit jaar mee aan de expo in De Kimpel. We zijn heel blij met de sterke ondersteuning van de gemeente en het nauwe contact met de verantwoordelijke schepen. We hopen dat dat behouden blijft na de fusie. De gemeenten weten dat de kringen veel archieven bewaren.’ Ivo Hensen valt in voor voorzitter Filip Konings en is een enthousiaste ambassa– deur van Heemkunde Rosmeer: ‘Ons klein dorp heeft wel serieuze troeven (in de grond), met onze prehistorische, GalloRomeinse en Merovingische sites. We hebben in ons vijfentwintigjarig bestaan veel documenten en objecten verzameld voor diverse dorpstentoonstellingen en hebben nu een mooi lokaal in de school. Nu nog is er de jaarlijkse archeologische wandeling en in september hebben we een activiteit rond de 300 jaar oude rode beuk in ons dorp gepland.’ Frans Maurissen: ‘Toen we in 1968 met Bilisium startten, hadden we nauwelijks mogelijkheden of subsidies, erfgoed bestond nog niet. Vandaag hebben we hier in ‘De Kaplenaaj’ die de gemeente ons ter beschikking stelt heel wat archief, maar de digitalisering is niet makkelijk. We houden vol met ons Bikske – tonen wat je doet, vinden we erg belangrijk – en dit jaar hebben we een project lopen rond de wapenborden van de Bilzerse rederijkerskamer.’ Memorandum Maike Meijers: ‘HiSAB teerde jarenlang op het schitterende werk van Jef Mertens en werd beschouwd als iets van een kransje professoren. Sinds enkele jaren hebben we lezingen, die we bewust proberen breder open te trekken. De uitstraling van Alden Biesen blijft werken. Wat we zeker niet willen, is de heemkringen beconcurreren.’ Iedereen juicht het initiatief toe van het HGSG om een overzicht van de lezingenprogramma’s van de heemkringen in de regio op te stellen en tweemaal per jaar uit te wisselen met alle geïnteresseerden. Zo wordt ook een overlap qua sprekers en qua data vermeden. Maike Meijers droomt van een trimestrieel blad voor Bilzen en Hoeselt na de fusie. Niet als vervanging van de bestaande bladen, want die moeten blijven bestaan. Het moet eerder daarboven staan en iets breder gaan. Misschien als een deel van het blad dat het stadsmagazine ‘Dertien’ en ‘Hoeselt Mag Gezien’ zal opvolgen? Het regent bedenkingen. Praktisch haalbaar? Schrijvers? Onderwerpen meer overkoepelend? Hoe jongere lezers aantrekken? Nieuwe initiatieven? Een gezamenlijk platform om archieven te digitaliseren of ontsluiten? De consensus luidt dat iedereen zichzelf moet kunnen blijven. Iedereen wil de rondetafelgesprekken voortzetten en samen een memorandum opstellen voor het nieuwe gemeentebestuur. Benieuwd welke vruchten deze samen- werking nog zal voortbrengen! * Geschied- en Oudheidkundig Genootschap Riemst (GOGRI) is een adviesraad, beheert het Riemster Archief en Documentatiecentrum en organiseert samen met de gemeente een reeks erfgoedactiviteiten 4

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=