OKTOBER 2024 I ERFGOEDHASPENGOUW.BE 5 Met 17 waren ze… Alle vrijwilligers van de kerkfabriek Sint-Stefanus, de Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep (HGSG) en Erfgoed Haspengouw, die in april samenwerkten aan het opstellen van een nieuwe kerkinventaris voor de Sint-Stefanuskerk* te Hoeselt. De laatste versie van 2001 had zijn vervaldatum nog niet overschreden, maar aan de nieuwe normen van een erfgoedinventaris voldeed hij ook niet meer. Tijdens het traject bekeek en onderzocht men systematisch alle ruimtes. Dit zorgde voor enkele ontdekkingen, vooral bij het doorzoeken van de zolder boven de sacristie. Tot groot genoegen van de mensen van de Studiegroep. Meteen namen ze er oude foto’s en documenten bij, op zoek naar informatie voor het traceren van de gevonden objecten… of ja, stukken van objecten. Oud processiemateriaal en onderdelen van de oude altaren en het oude kerkmeubilair zagen weer even het daglicht. Maar de meest bijzondere vondst was toch een houten reliekschrijn, een bijna exacte kopie van het exemplaar in de schatkamer. Aanvankelijk dacht de groep dat het leeg was, maar dat bleek niet zo… De inventarisatie van de kerkinboedel in Hoeselt maakte heel wat herinneringen en emoties los bij de Hoeselaren die meehielpen. Nogmaals bleek hoe belangrijk het is om lokale inwoners van de gemeente te betrekken bij trajecten met religieus erfgoed. Elk object vertelt een stukje geschiedenis, en iedereen beleeft die anders. Dagelijks aanwezig waren de voorzitter van de kerkfabriek, Ghislain Vanherle, Marc Gonnissen van de Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep en koster Jean Jamaer. Ghislain en Marc speelden al enige tijd met het idee om de kerkinventaris te laten nakijken sinds de restauratie van de kerk in 2008. Eigenlijk hebben ze tien jaar gewacht tot het moment dat Marc de koe bij de horens vatte en contact opnam met Laura van Erfgoed Haspengouw. Ghislain Vanherle: “Zodra team Kerk er klaar voor was en het eerste bezoek van Erfgoed Haspengouw had plaatsgevonden, ging het sneller dan we hadden verwacht. Planning is enorm belangrijk gebleken: Laura bezorgde ons steeds een schema met wie wanneer in de kerk aanwezig zou zijn, wat een geruststelling was voor onze koster Jean.” Ghislain Vanherle: “Ik vond het een geweldige ervaring. Ik heb even gerekend en kwam tot de vaststelling dat we een maand lang goed 400 uren samen hebben gewerkt tijdens verschillende dagen. Wat een gezellige bedoening! Het leren kennen van nieuwe mensen en de informele manier waarop alles gebeurde, maakte me erg enthousiast! Ik ben erfgoed leuk beginnen vinden.” Marc Gonnissen: “Voor mij ligt het wat anders, ik heb Erfgoed Haspengouw en haar werking doorheen de afgelopen jaren al veel beter leren kennen. Bij inventarisatietrajecten in de kerken van Werm en Onze-Lieve-Vrouw Middelares, toen nog met Katrien en Mark, waren al mensen uit de Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep betrokken. Zo hebben o.a. Jean-Pierre Billen en Piet Snellings de interesse voor inventariseren al eerder opgepikt. Zij waren er dan ook heel snel bij om het traject in de SintStefanuskerk van op de eerste rij te volgen.” De inventarisatie van het religieus erfgoed zette heel wat in gang bij de Hoeseltse werking van de kerkfabriek en de Studiegroep. “Verschillende objecten die weer onder de aandacht kwamen, verdienen het om gezien te worden”, aldus Ghislain. Zo besloot men een uitbreiding van de schatkamer aan te vragen. Het Bisdom Hasselt was meteen positief, dus werd de stap gezet naar het Agentschap Onroerend Erfgoed, de IOED Oost en de Provincie Limburg voor het nodige advies en de financiële ondersteuning. Daarnaast zal ook het reliekschrijn verder onderzocht worden door Jeroen Reyniers en wil men de middeleeuwse vijzel en het oude tabernakel laten restaureren. Marc Gonnissen: “De interesse in Hoeselt is gewekt. Door de goede samenwerking met onze erfgoedcel zijn we gemotiveerd om de trajecten ook voor de andere kerken in onze gemeente te voltooien.” * De Sint-Stefanuskerk is een Open kerk en kan elke dag bezocht worden. Inventariseren van religieus erfgoed: ‘goddelijke’ samenwerking HOESELT Toen het PaReS-project van Jeroen Reyniers van start ging, kwam al snel een telefoontje vanuit Hoeselt over het reliekschrijn in de SintStefanuskerk. Tijdens de inventarisatie van de kerk door Erfgoed Haspengouw, kwam Jeroen naar Hoeselt om het object te bestuderen. Het bleek inderdaad een vroeg- 16de-eeuws schrijn te zijn dat in 1998 nog geheel is overschilderd. “Er moeten onder die verflagen nog vele oude schilderingen en uitgewerkte figuren zitten, daar ben ik zeker van. Heel fijn dat dit schrijn is herontdekt”, aldus Jeroen. krachten Simulatiefoto. Afscheiding van de koorruimte het beantwoorden van specifieke vragen van een vereniging. Een greep uit de vele mogelijke thema’s: het lezen of interpreteren van oude teksten, hoe omgaan met gevoelige onderwerpen als verzet, collaboratie en repressie tijdens WOII, wegwijs maken in gemeentelijke en bovenlokale ondersteuning bij het organiseren van publieksactiviteiten enz.“ De kringen kijken hiervoor niet alleen naar plaatselijke hulp maar ook naar Erfgoed Haspengouw en het Rijksarchief Hasselt, twee onmisbare partners. Naast de erfgoedverenigingen zijn er tal van Vaderlandslievende Verenigingen actief rond het oorlogsverleden in BilzenHoeselt. Zij pleiten allen voor nauwere samenwerking tussen heemkringen en herdenkingscomité’s. Bij sommige kringen leeft er enige bezorgdheid omtrent de politieke wil om aan hun verzuchtingen tegemoet te komen. Het is nu aan het bestuur van Bilzen-Hoeselt om haar respect voor het eigen erfgoed en haar erfgoedverenigingen te bewijzen. Het memorandum kan hierbij een goed hulpmiddel zijn. * Historisch Studiecentrum Alden Biesen De plannen van het projectbureau illustreren de diverse mogelijkheden van de kerk als buurthuis: gaande van een receptie van het buurtcomité, een kaartnamiddag, workshops tot yogasessies. Meer voorbeelden van realisaties en herbestemmingen vind je op de websites van VVSG en PARCUM. © PROJECTBUREAU HERBESTEMMING KERKEN
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=