OKTOBER 2024 I ERFGOEDHASPENGOUW.BE 9 DE BESCHILDERDE HOUTEN RELIEKSCHRIJNEN VAN ZUID-LIMBURG BORGLOON Sint-Odulphuskerk Sint-Odiliaschrijn 1292 REKEM Sint-Petruskerk Sint-Petronellaschrijn 1490-1500 ’S HERENELDEREN Sint-Stefanuskerk Johannes-de-Doperschrijn 1450-1500 SINT-TRUIDEN O.-L.-Vrouw-Tenhemelopnemingkerk Sint-Trudoschrijn 1500-1550 Sint-Eucheriusschrijn 1500-1550 TONGEREN Begijnhof Sint-Catharinaschrijn 1500-1525 Onze-Lieve-Vrouwebasiliek (Teseum) Sint-Remaclusschrijn 1500-1525 Op vrijdag 13 september 2024 werd de Depotkerk Bommershoven feestelijk geopend. De eerste in Limburg. Eén derde van de Vlaamse parochiekerken krijgt in de nabije toekomst een neven- of herbestemming. Het project ‘Depotkerken in Vlaanderen’ van PARCUM, het Vlaams expertisecentrum voor religieuze kunst en cultuur, ging tussen september 2020 en oktober 2021 op zoek naar mogelijkheden en voorwaarden voor het inrichten van religieuze erfgoeddepots in Vlaamse parochiekerken. Het was Borgloon die als enige van vijf pilootprojecten de stap zette naar het realiseren van een erfgoeddepot in de Sint-Alfonskerk te Bommershoven. Het lokaal bestuur nam de kerk in erfpacht en kasteelheer Michel Naveau de Marteau schonk de stad het aanpalend oratorium. Erfgoed Haspengouw ging aan de slag met een inventarisatie en waardering van de inboedel in de kerk. Monumentenwacht onderzocht het gebouw en haar interieur. Er werden sluipwespen geplaatst in de bestrijding van houtborende insecten en de luchtvochtigheid werd gemonitord. Het gebouw moest bouwfysisch in orde zijn alvorens te kunnen overgaan naar haar nieuwe status als depot voor roerend religieus erfgoed en archeologische collecties van Borgloon. In mei 2022 werd de kerk officieel aan de eredienst onttrokken door het bisdom Hasselt. Dit was het effectieve startschot voor de herbestemming. Met reeds enkele herbestemmingen op de teller vonden al snel de inboedels van vier kerken hun weg naar het depot: objecten uit klooster Nieuwland, de kerk van Broekom, de Gasthuiskapel en de kerk van Kerniel. In de opslag ontbrak nog heel wat structuur, maar die kwam er in het voorjaar van 2024. Na de goedkeuring van financiële steun door de Provincie Limburg kon het lokaal bestuur beginnen met de aankoop van het benodigde materiaal. De vrijwilligers van Erfgoed Haspengouw gingen aan de slag met de opbouw van industriële rekken en het sorteren van alles wat er tot dan toe in de kerk was terecht gekomen voor opslag. Voor iedereen was dit nieuw, daarom werd gezocht naar een duidelijk plan van aanpak. De rekken kregen een nummer en werden al snel ingedeeld volgens objectcategorie. Vanaf dan kon het sorteren beginnen. Sommige objecten werden opnieuw gewaardeerd en afgestoten. Andere objecten met hogere erfgoedwaarde kregen opnieuw een nummer en vonden hun plekje in het depot. Alles werd netjes afgedekt met gordijnen in baalkatoen tegen het stof. Maar daarnaast creëren de gordijnen Depotkerk Bommershoven, een primeur in Limburg BORGLOON ook een sereen zicht in de kerk. Dat was belangrijk in de visie van het Agentschap Onroerend Erfgoed “om zo weinig mogelijk in te grijpen in het beeld van de SintAlfonskerk”. De kerk leent zich uitstekend voor het nieuwe gebruik, maar werd behouden als beschermd gebouw, waarin zich ook een historisch waardevol orgel bevindt. Er zijn geen structurele ingrepen uitgevoerd, alle toevoegingen zijn omkeerbaar en er werd niets tegen de muren geplaatst. Kortom: de Sint-Alfonskerk behoudt haar waarde als monument. VZW OKSO (Open Kerken Sint-Odulphus) wil het erfgoed levend houden en het depot dus ook zo organiseren dat bewaarde stukken gebruikt kunnen worden bij tentoonstellingen, of hergebruikt wanneer daar elders in een kerk of kapel in Borgloon nood aan is. Zo maakte de kerkfabriek van Hoepertingen al enkele keren gebruik van het depot voor de uitwisseling van liturgisch textiel. Een geslaagd project dat smaakt naar meer. Want kijkend naar de toekomst willen we zorg blijven dragen voor ons religieus erfgoed. Niet alleen geven we het een nieuwe toekomst, maar we houden ook ons lokaal erfgoed levend. ERFGOED HASPENGOUW MET DE STEUN VAN De expo legt ook een uitgebreide link naar het vliegveld van Brustem, dat na de bevrijding een ‘homing station’ was van geallieerde vliegtuigen die in de problemen waren geraakt boven Duitsland. Waar? Parochiezaal Burchtheem, Burggracht 5, 3800 Brustem Wanneer? 31 oktober–3 november 2024, 12.00 tot 17.00 uur of op afspraak 4 november voor scholen, mits reservatie Contact: dany_schoebrechts@hotmail.com, 0475-53 81 45 nstelling O II ERFGOED HASPENGOUW MET DE STEUN VAN © MARC LEUNEN © MARIJKE LEYS
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=