De Speelvogel én de Reiziger op uitstap in de bib van Heers

‘Ze fleuren op en beleven veel speelgenot’

Hoe kan je erfgoed op een verrassende, boeiende en belevingsvolle manier tot bij kinderen van 4 tot 12 jaar en bij volwassenen brengen? Erfgoed Haspengouw biedt hiervoor een originele formule aan: Het Erfgoedkabinet! Wel, met drie modules kan je het cultureel erfgoed ontdekken en ermee aan de slag gaan in je gemeente, vereniging of erfgoedorganisatie: De Reporter, de Speelvogel en de Reiziger! Als reporter kan je verhalen, getuigenissen en anekdotes vastleggen op video of audio. In de hoedanigheid van speelvogel maken kinderen kennis met en kunnen ze zich uitleven met een korf vol  spellen. En bij De Reiziger kruip je als het ware in de huid van een rugzaktoerist.

Eerste halte in Heers

Als eerste gemeente van de12, die deel uitmaken van Erfgoed Haspengouw, mag Heers de spits afbijten. Drie weken lang is de Roppe Bibliotheek, het boekenhuis van de gemeente dat de naam draagt van wijlen gouverneur van Limburg Louis Roppe (zijn wieg stond in Heers), de uitgelezen locatie om twee modules van het Erfgoedkabinet uit te testen: De Speelvogel en De Reiziger! Heide Loozen, hoofd van de bibliotheek, begeleidt klassen uit de basisscholen De Bilter en Kers en Pit in Heers bij het ontdekken van erfgoed. Voor leerlingen van het zesde leerjaar uit De Bilter ging als het ware een doos van Pandora open. Ze waanden zich in een speelgoedmuseumpje en konden naar hartenlust spelen.

20 spellen

Kinderen leven in een digitaal tijdperk en groeien op met een laptop, gsm of sociale media. “Hier leren ze dat er niet veel nodig is om plezier te hebben”, verzekert Heidi Loozen. “Simpele spellen spreken hen aan en geven veel speelplezier. De Speelvogel herbergt wel 20 verschillende oude en nieuwe spellen. Tijdens de testfase hebben we een aantal aangepast en toegevoegd. Elk kind kan ze zonder problemen uitproberen. Ze zijn laagdrempelig en bereiken naast kinderen ook andere doelgroepen. De spellen die ze doen, zijn goed voor de fijne motoriek bij kinderen”, aldus nog Heidi Loozen. “Vandaag stellen we vast dat kinderen bedreven zijn in het swipen op hun gsm. De fijne motoriek komt hierdoor in gedrang. Hier kunnen ze die aanscherpen met bijvoorbeeld knikkeren of bikkelen. Verder hopen we dat de kinderen de spellen straks ook op de speelplaats van hun school uittesten.”

Aanstekelijk

De jongens en meisjes van De Bilter zijn niet weg te slaan van wat De Speelvogel te bieden heeft. Je ziet ze opfleuren. Hun pretoogjes spreken boekdelen. Ook bij Gabriëlle en Gaëlle, twee leerlingen uit het zesde leerjaar, nemen we een aanstekelijk speelgenot waar. Hun ogen vallen meteen op de verkleedkoffer. “Het is zo cool om ons te verkleden”, kirren ze. “Het is grappig, en we lachen veel.” Snel volgen de anderen van de klas die zich verkneukelt aan de verkleedpartij. Ook andere spellen zijn top, zo blijkt. Twee jongens spelen drie op een rij. Ze doen dat met steentjes die ze leggen op een oude snijplan vanuit de keuken. Wat verderop amuseren enkelen zich met het leggen van een puzzel. Anderen kijken naar dia’s over Heers in een speelgoed dat eind vorig eeuw in was: de viewmaster! Op de vloer van de bibliotheek ligt een mega ganzenbord. De Speelvogel bevat allerlei schuifjes met daarin spellen zoals kaatsen, klossen (een stelt avant la lettre), figuren vormen met touwen of een elastiek, een vlooienspel en tal van andere vergeten vermakelijkheden. “Stuk voor stuk spellen met jeugdsentiment die we kinderen laten ontdekken”, bekent Heidi Loozen. “Heel wat spellen kennen de kinderen zelfs niet of niet meer. Dat De Speelvogel in de bibliotheek staat, is een pluspunt. Elke week komt hier wel een klas naar de bieb, en de combinatie met spellen is een win-win situatie”.

Op reis

Voor volwassenen is de module van De Reiziger een ideale opstap om erfgoed te ontdekken. Een installatie met centraal een backpacker met heel wat tools om aan de slag te gaan. Zo zit in een schuifje een paternoster en een doopkapje als voorbeelden van religieuze uitingen. Verder zit er een erfgoedkrant in verscholen alsook enkele spelelementen waaronder een beeldpuzzel. “Hiermee kan je achterhalen uit welke deelgemeente de beelden komen”, vertelt Heidi Loozen. Zo ontstaat er interactie met het publiek en kan erfgoed doorgegeven worden.” De Reiziger maakt de bezoeker ook nieuwsgierig naar erfgoed uit de eigen gemeente. “Hij geeft informatie prijs over onder andere het kasteel van Heers, over heemkunde in Groot Heers en over een kruidenspecialist”, vult Heidi Loozen aan. “Ook hebben we er een album met foto’s uit de oude doos in gestopt. Foto’s van een processie, de groenteboer, de cafeetjes van vroeger en andere afbeeldingen uit Heers.”

Bij Erfgoed Haspengouw kunnen de modules van het Erfgoedkabinet apart of samen gratis uitgeleend worden. Ze reserveren kan op info@ergoedhaspengouw.be.

Xavier