EGD MDM: Opleiding van Franciscanen en godsdienstlessen

Op Erfgoeddag brengt DE MINDERE in Sint-Truiden het verhaal van de broeders, paters en zusters van de Franciscaanse Orde.

Uit de collectie

Bij een bezoek krijg je een inkijk in de opleiding van broeders en zusters in het klooster. Welke stappen moeten ze doorlopen om over te gaan tot een eeuwige professie. Bovendien hebben ze een eigen opleiding die leidde tot een instroom van nieuwe roepingen. Hetgeen gebeurde in het zogenaamde Serafijnse college. “Zondag stallen we een paar honderd voorwerpen uit. Hetgeen een fractie is van de totale collectie in De Mindere die zo’n 15.000 stukken telt”, laat Leen Jansen (49), wetenschappelijk medewerker, weten.

Pastoor spelen

Het is een kleine expositie die maar één dag loopt maar daarom niet minder interessant en leerrijk. “We hebben voorwerpen uit de verzameling van De Mindere gehaald die kunnen leiden naar een keuze om broeder of zuster te worden bij de orde”, vervolgt de kunsthistorica. “Ze vertellen over religieus getint speelgoed en over hulpmiddelen voor het de godsdienstlessen in de lagere scholen.” Zo hangen tegen een wand enkele afbeeldingen van taferelen uit de bijbel. “Ze zijn gebruikt om verhalen uit de bijbel uit te beelden en toe te lichten”, legt ze uit. “We tonen stempels waarmee voorwerpen, die horen bij de liturgie, konden nagemaakt worden. We laten kartonnen miniatuur figuren zien waarmee kinderen handelingen nadoen van priesters en misdienaars.” In een hoekje van de expo hangen een kazuifel, een stola, een albe en andere kleren die een priester aandoet bij een kerkviering. “Ze zijn op maat van de kinderen gemaakt”, verduidelijkt ze. “Ook etaleren we een klein altaar met tabernakel. In een aantal katholieke gezinnen kregen de kinderen zulk speelgoed, waarmee ze pastoor of misdienaar konden spelen, cadeau”.

Achter de schermen

Op de mini expo hangen ook panelen waarop foto’s en korte teksten staan die een beeld geven over de verschillende stappen die een broeder of zuster van de Franciscaaanse orde tijdens hun opleiding moesten doormaken. De opleiding van een broeder verliep veel minder gestructureerd dan deze van een pater. Een broeder deed handenarbeid in het klooster, een pater was ook broeder maar hij had de lange opleiding tot priester gevolgd. “In verband met de opleiding van de broeders etaleren we op de expo een aantal schriftjes. Hierin noteerde de broeder hoe hij de was moeten doen. Of hoe een broeder een kruintje op zijn hoofd hoorde te knippen. Onder glas vind je een grote schaar die hierdoor diende. Ook gerief om zich te scheren laten we zien. Hoe moesten ze een habijt naaien? Een set met bobijntjes garen en naalden geeft weer met welke middelen ze zelf kleren naaien.” Vooraleer een broeder en zuster voorgoed intreedt in een Franciscaanse orde moeten ze verschillende stappen doorlopen. Op de expo kan je de die volgen voor de opleiding tot Clarissen. Het zijn slotzusters. “Voor de postulanten geen kroontje, wel voor de novicen”, legt Leen Jansen uit. “Het is een wit kroontje, symbool van maagdelijkheid. En het is gemaakt uit stoffen bloemen. Bij de professie wordt een kroon van doornen op het hoofd gezet, het symbool van het Christen zijn en niet een teken van lijden. En Clarissen die een jubileum vieren, krijgen een kroontje van verguld stof.”

Stichter Franciscus van Assisi

De expo ‘schools’ erfgoed in DE MINDERE biedt bezoekers de kans om kennis te maken met de permanente collectie in het museum Franciscaans Erfgoed zoals het museum in Sint-Truiden officieel heet. “Het museum vertrekt vanuit de heilige Franciscus”, vertelt Leen Jansen. “Zijn leven wordt uit de doeken gedaan. Hierin stond het leven van christus centraal. In de beginjaren van de orde die hij stichtte, vond hij onderwijs niet belangrijk. Hij vreesde dat door het onderricht het klassenverschil onder de broeders zou tot uiting komen. Hij predikte pure gelijkheid en nederigheid. Later is hij daar van teruggekomen en vond hij onderwijs wel belangrijk. Franciscus was een rebel avant la lettre. Werken en bidden waren prioriteiten”. Bezoekers worden niet enkel voorgelicht over het schools erfgoed van de Broeders en Zusters van de Orde van de Franciscanen. Ook kunnen ze deelnemen aan één van de drie doe-het-zelf activiteiten: een habijt aantrekken, een puzzel leggen en schoonschrift met inkt zoals het vroeger op school gebeurde.

DE MINDERE, Capucienessenstraat 1, 3800 Sint-Truiden: op Erfgoeddag open van 10 tot 17.00 uur.

Xavier